SpaceX Starlink Internet xizmatining qanday ishlashi haqida batafsil ma’lumot berdi. Kamroq sun’iy yo’ldoshlar, pastki orbitalar, uzatish muddati qisqartirildi, deb yozadi “Universe Today”.
Ko‘p yillardan buyon Ilon Mask butun dunyo uchun sun’iy yo‘ldosh konstellyatsiyasi (yoki yulduzlar turkumi)dan foydalanib internetga keng ko‘lamda kirishni ta’minlash rejasi haqida gapirardi. Starlink konstellyatsiyasini dastlab 12 000 ta terabit internet ulanish bilan ta’minlovchi, arzon sun’iy yo‘ldoshlardan yig‘ish rejalashtirilgan edi.
Ushbu sputniklarning birinchi partiyasi 2019 yil iyun oyida ishga tushiriladi, tarmoqning to‘liq ishga tushirilishi esa 2020 yilning o‘rtalarida rejalashtirilmoqda. Loyihaning boshlang‘ich ishga tushish rejasi anchadan beri ma’lum bo‘lsa-da, Mask va kosmosni o‘zlashtirish uchun tashkil etilgan kompaniya batafsil ma’lumotlarni taqdim etishga shoshilmadi. London kolleji universiteti professori Mark Xedli Starlink ga o‘xshash dunyoni ko‘rsatadigan model yaratdi.
2016 yil noyabr oyida SpaceX FCC ga nogeostatsionar sun’iy yo‘ldoshlar (NGSY) konstellyatsiyasini boshqarishga litsenziya olish uchun ariza berdi. Arizaga muvofiq, dastlab 4425 ta 1100 kmdan 1300 km.gacha (680 va 800 mill) bo‘lgan orbitadagi sun’iy yo‘ldoshlarni joylash rejalashtirilgan.
Keyinchalik SpaceX kosmik axlatlar to‘planishi muammosiga uchramaslik uchun dastlab 550 km balandlikdagi sun’iy yo‘ldoshlarni qamrab olishini ma’lum qildi.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining fazoviy masalalar bo‘yicha boshqarmasi olib borayotgan fazodagi obyektlar internet indeksiga ko’ra, hozirgi vaqtda Yer sayyorasida 4 857 ta sun’iy yo‘ldosh mavjud. SpaceXning dastlabki rejasiga ko‘ra, Starlink ni kengaytirish deyarli belgilangan sanada amalga oshishi mumkin edi, shuningdek, hozirgi reja uni ikki barobar tezlashtirishi lozim.
Mask rejasiga ko‘ra, Starlink radioto‘lqinlar orqali ma’lumotlarni sun’iy yo‘ldoshga uzatadigan yer stansiyasi orqali xabar jo‘natadi. Ushbu sputniklar esa keyin lazerlardan foydalanib qabul qilish punktidan yuqoriga yo‘naltiriladi va ma’lumotlar keyin kerakli stansiyaga radioto‘lqinlardan foydalanib pastga uzatiladi.
Xedli modeliga ko‘ra, to‘qnashuvlarni kamaytirish va ma’lumotlarni uzatishni ko‘paytirish uchun ko‘plab sun’iy yo‘ldoshlarni tashkil etishning yagona yo‘li mavjud. Shu sabab u yaratgan modeli SpaceX rejalashtirayotgan model bilan mos kelishiga ishonchi komil. Bundan tashqari u bir qator muammolar bo‘lishini ham ta’kidlab o‘tmoqda.
Murakkabligi shundaki, SpaceX bir vaqtning o‘zida bir nechta frontdagi mumkin bo‘lgan texnologiyalarga tayanmoqda. Texnologiya to‘liq tushunarli, biroq ularning sharoitida uni qo‘llash oson bo‘lmaydi. Lazer birikmalardan sun’iy yo‘ldoshlar o‘rtasidagi bo‘sh fazoda foydalanish nisbatan noma’lum texnologiya hisoblanadi.
Yevropa kosmik agentligi oldinroq bunday imkoniyatni namoyish etgan edi, biroq SpaceX bir vaqtning o‘zida ko‘plab g‘oyalarni kuzatib borishi va ma’lumotlarni uzatishda yanada yuqori tezlikka erishishi zarur.
