O‘zbekistonda pedagogika sohasida kadrlar tayyorlash tizimi qaytadan tashkil etiladi. Bu haqda 15-may kuni Shavkat Mirziyoyev raisligida maktab ta’limi tizimidagi islohotlar samaradorligini oshirish hamda kelgusi vazifalar yuzasidan videoselektor yig‘ilishida ma’lum qilindi, deya xabar berdi prezident matbuot xizmati xabar berdi.
Davlat rahbari ta’limda sifat bo‘lishi uchun pedagoglarni tayyorlash va malakasini oshirish tizimi unga javob berishi kerakligini qayd etdi. Bu borada Avloniy malaka oshirish instituti transformatsiya qilinib, uning 13 ta hududiy markazi qayta tashkil etilishi belgilandi.
Pedagog, talaba va o‘quvchilar bilim va ko‘nikmasini baholashning yagona tizimi yaratilib, mustaqil bo‘lgan Pedagogik mahorat va xalqaro baholash markazi tashkil qilindi. Endilikda mutasaddilar kadrlar tayyorlash, malakasini oshirish va ularni baholash bo‘yicha mutlaqo yangi tizimni joriy qilishi belgilandi.
Bundan buyon barcha pedagogika oliygohlari faoliyati tubdan o‘zgarishi belgilandi. Prezident buni Termiz pedagogika instituti misolida tushuntirib berdi. Oliygohga Yangi O‘zbekiston universitetidagi kabi xalqaro boshqaruv tizimi tatbiq etiladi.
Top xorijiy oliygohlar tajribasi asosida fakultetlar o‘rnida aniq, tabiiy, ijtimoiy, filologiya, amaliy fanlar, maktabgacha va boshlang‘ich ta’lim bo‘yicha 6 ta oliy maktab tashkil qilinadi.
Aniq fanlar maktabida Myunxen texnika universiteti ta’lim dasturlari joriy etiladi. Qolganlari esa Kembrij universiteti talablari asosida to‘liq qayta ko‘rib chiqiladi. Oliygohdagi fanlar soni maqbullashib, 20 tadan 15 taga, ta’lim yo‘nalishlari 31 tadan 17 taga tushiriladi, o‘quv yuklamasi 20% ga qisqaradi.
Termiz shahri va tumanidagi 47 ta maktab oliygohning amaliyot bazasiga aylantiriladi. 3 ta ixtisoslashgan hamda yangi baholash tizimiga o‘tgan 12 ta maktab esa metodik baza bo‘lib, oliygoh ularni zamonaviy laboratoriya bilan ta’minlaydi.
Oliygohning xorijiy til sertifikati bor 20 nafar o‘qituvchisi 2025-yil Buyuk Britaniya, Germaniya va Singapur kabi davlatlarga malaka oshirishga yuboriladi. Kelgusi uch yilda institutning barcha professor-o‘qituvchilari qamrab olinadi. Tizim barcha pedagogika oliygohlarida joriy etiladi.
Avloniy malaka oshirish institutining 13 ta hududiy markazidagi yondashuv va dasturlarni tubdan o‘zgartirish zarurligi ta’kidlandi. Masalan, Jizzax malaka oshirish markazidagi 60 nafar professor-o‘qituvchining barchasi AQSh, Buyuk Britaniya, Singapur, Germaniyani yetakchi oliygohlari dasturlari asosida qayta tayyorlanadi.
Maktabdagi 17 ta fanni har biri bo‘yicha alohida tayanch maktablari bo‘ladi. Ularning 1 nafar o‘qituvchisi Malaka oshirish markaziga kelib, o‘z yo‘nalishida xalqaro dasturlar asosida tayyorlanadi, ularga trener maqomi beriladi. Trenerlar o‘ziga biriktirilgan hududdagi 25 nafar yetakchi o‘qituvchini o‘qitadi, ular esa o‘z maktabidagi qolgan muallimlar malakasini oshiradi.
Tuman hokimlari tayanch maktablarda 1 ta kasbiy mahorat xonasini tashkil qilish va uni to‘liq jihozlashga mas’ul bo‘ladi. Barcha viloyat hokimlari Avloniy nomidagi malaka oshirish instituti namunasida hududlardagi malaka oshirish markazlarini ta’mirlash ishlarini yil oxirigacha yakunlashi shartligi haqida ogohlantirildi.
Bir yil ichida 215 nafar o‘qituvchi Angliya, Fransiya, Singapur, Yaponiya, Janubiy Koreyadagi eng nufuzli universitetlarda malaka oshirdi. Xususiy maktablar ham bunga qo‘shilib, o‘qituvchilarini jo‘natmoqda.
Prezident kelgusida malaka oshirishga borayotganlarning 25−30%i xususiy maktablardan bo‘lishi haqidagi taklifni ma’qulladi va mutasaddilarga buni yangi o‘quv yilidan boshlab tashkil qilishga topshiriq berdi.
Joriy yilning o‘zida pedagogika oliygohlari va malaka oshirish markazlaridan kamida 5 nafardan, har bir tumandan shunchadan muallimni xorijga yuborish vazifasi qo‘yildi.
Xususiy oliygohlarda pedagogika yo‘nalishi bo‘yicha o‘qiyotgan talabalarning 70%i maktabgacha ta’lim, boshlang‘ich ta’lim va filologiya bo‘yicha tayyorlanmoqda.
“Aniq va tabiiy fanlar bo‘yicha pedagoglarni ko‘paytirmasak, IT, „yashil“ energetika, „sun'iy intellekt“, „yangi materiallar“ kabi dolzarb sohalarga minglab kadrlarni qayerdan yetkazamiz? Bundan buyon xususiy oliygohlardagi pedagogik yo‘nalishlar davlat institutlari bilan bir xil bo‘ladi”, — dedi prezident.
Shuningdek, ulardagi pedagoglar va talabalar bilimi tashqi diagnostikadan o‘tkazilishi, bu orqali nodavlat oliygohlarda pedagog tayyorlash sifati nazoratga olinishi ma’lum qilindi.
Avvalroq 1-iyundan ayrim oilalarning talaba qizlariga alohida stipendiya ajratilishi haqida xabar berilgandi. 1-sentabrdan maktablarning uzaytirilgan kun guruhlarida kambag‘al oilalar farzandlari uchun kvota ajratilib, ota-onalar to‘lovdan ozod etiladi.
