O‘zbekiston Respublikasi tovar-xomashyo birjasi 10-iyundan boshlab AI-80 benzini narxiga qo‘yilgan cheklovlarni bekor qilmoqda. Bu haqda Spot’ga bozor ishtirokchilaridan biri xabar berdi.
Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qo‘mitasi bir kun oldin — 9-iyun kuni tegishli ko‘rsatma chiqardi. Unga ko‘ra, savdolarda yoqilg‘ining boshlang‘ich narxi o‘sishining yuqori chegarasi (spred) bekor qilinadi.
Boshlang‘ich narxning 5%i miqdoridagi cheklov Raqobat qo‘mitasining ko‘rsatmasiga asosan 2024-yil 13-noyabrdan boshlab amal qila boshladi. Qaror AI-80 benzinining birja narxi bir tonnasi uchun psixologik ko‘rsatkich — 10 mln so‘mdan oshib ketganidan ko‘p o‘tmay qabul qilingan.
O‘zRTXB ma’lumotlariga ko‘ra, limit joriy etilganidan keyingi birinchi kunda benzin 8%ga arzonlashgan, biroq sotish hajmi biroz kamaygan. Shu bilan birga, bir hafta oldin narx cheklovlari joriy etilgan propan savdosi kuniga 13 foizga, oldingi ikki hafta ichida esa ikki baravardan ko‘proqqa kamaydi.
Spot bilan suhbatda brokerlar narx chegarasi joriy etilgandan so‘ng propan bilan birja savdolarini “oddiy lotereya” deb ta’rifladi. Bir xil narx takliflarida suyultirilgan gazni arizalari birja tizimi tomonidan avval ro‘yxatdan o‘tkazilganlar oladi.
Xuddi shunday holat o‘tgan yili AI-80 benzini bilan ham kuzatilgan. O‘shanda yoqilg‘i sotib olish limitining joriy etilishi xaridorlar sonini qisqartirib, ayrim avtomobillarga yoqilg‘i quyish shoxobchalarining yopilishiga olib kelgan.
Avvalroq Spot Rossiya benzin eksportiga qo‘yilgan taqiqni yoz oxirigacha uzaytirgani haqida yozgandi.
Cheklov neft mahsulotlari ishlab chiqaruvchilarning o‘zlari tomonidan amalga oshiriladigan yetkazib berishlarga nisbatan tatbiq etilmaydi.
