Spot avvalroq Shavkat Mirziyoyevga Toshkent shahrida energetika tizimining barqarorligini ta’minlash chora-tadbirlari bo‘yicha axborot berilgani haqida yozgandi. 2027-yilgacha 46 ta podstansiya, ortiqcha yuklama bilan ishlaydigan 207 ta transformatorni yangilash rejalashtirilgan.
Atom energiyasi agentligi (O‘zatom) direktori Azim Axmedxo‘jayev kichik atom elektr stansiyasini qurish loyihasi bo‘yicha loyiha-qidiruv ishlari yakunlanganini qayd etdi. Davlat rahbari bo‘lajak stansiyaning birinchi betonini 2026-yilning mart oyida quyishni topshirdi.
Shuningdek, O‘zatom rahbari prezident O‘zbekistonda yirik AES qurish loyihasini amalga oshirish bo‘yicha topshiriq berganini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, Rossiyaning Rosatom davlat korporatsiyasi bilan amalga oshirilgan kelishuv doirasida o‘rganish ishlari olib borilmoqda.
“Energiya tizimimizga katta atom elektr stansiyani qo‘shish uchun hozir barcha imkoniyatlarni o‘rganib chiqib, qisqa vaqtda kattaroq stansiyani, kattaroq tizimni amalga oshirishga harakat qilamiz”, — dedi Axmedxo‘jayev.
PXIF-2025 doirasida 20-iyun kuni Rosatom va O‘zatom o‘rtasida O‘zbekistonda katta quvvatli AES qurish imkoniyatlarini o‘rganish bo‘yicha kelishuv imzolandi.
Hujjat to‘rtta energiya blokigacha kengaytirish imkoniyati bilan ikkita VVER-1000 energiya bloki qurilishini amalga oshirishning asosiy shartlarini nazarda tutadi. Loyiha Rossiya texnologiyalariga asoslangan bo‘lib, ular Rossiyada va Xitoy (Tyanvan AES) va Hindistondagi (Kudankulam AES) xorijiy obyektlarda qo‘llaniladi.
Davlat korporatsiyasi rahbari Aleksey Lixachevning ta’kidlashicha, kichik va katta AESni bitta maydonda birlashtirish kapital xarajatlarni 10% gacha kamaytiradi.
Katta AES
2024-yil oktabr oyida energetika vaziri Jo‘rabek Mirzamahmudov atom elektr stansiyasi qurilishi kichik quvvatli reaktorlardan boshlanishini, biroq O‘zbekistonga “baribir yirik reaktor kerakligi”, bu 2030-yilga borib qayta tiklanuvchi energiya manbalari ulushini 40% ga yetkazish rejalari bilan bog‘liqligini ta’kidlagandi.
O‘zatom direktori Azim Axmedxo‘jayev Alter Ego YouTube kanaliga bergan intervyusida O‘zbekistonga elektr energiyasiga bo‘lgan talabni qoplash uchun katta quvvatli to‘rtta AES kerak, degan fikrga qo‘shildi. “Biz har yili ko‘rayotgan tendensiyalar va iste’mol hajmini hisobga olgan holda, ha, bularning barchasi uchun katta AES qurish zarur”, — degandi u.
Joriy yilning mart oyida O‘zatom va Rosatom O‘zbekistonda katta quvvatli AES qurish istiqbollarini muhokama qildi. Muzokaralar doirasida obyektni joylashtirish variantlari ko‘rib chiqildi, milliy energetika infratuzilmasini barqaror rivojlantirishga qaratilgan loyihaning texnik va strategik parametrlari tahlil qilindi.
Shu oyda prezident yirik atom elektr stansiyasini joylashtirishning texnik-iqtisodiy jihatlari va uni qurish rejalarini ko‘rib chiqdi.
28-aprel kuni Shavkat Mirziyoyev INNOPROM. Markaziy Osiyo xalqaro sanoat ko‘rgazmasi doirasida Rosatom bosh direktori Aleksey Lixachev bilan uchrashuv o‘tkazdi. Unda tinch atom sohasidagi hamkorlik faol rivojlanayotgani qayd etildi.
“Agar emas, balki qachonki O‘zbekiston rahbariyati katta AES mavzusiga qaytganida, bizda allaqachon takliflar tayyor bo‘ladi — nafaqat ushbu bo‘lajak obyektlarning ko‘rinishi bo‘yicha, balki O‘zbekistonda mahalliy ishlab chiqaruvchilar tomonidan mahalliylashtirish bilan bog‘liq moliyaviy va tashkiliy masalalar bo‘yicha ham, katta hajmdagi ishlar bo‘yicha ham”, — dedi Lixachev.
Iyun oyida Rossiya OAV Rossiya Iqtisodiy rivojlanish vazirligiga tayanib, mamlakatning Rosatom davlat korporatsiyasi bosh pudratchisi bo‘lgan O‘zbekistonda AESni qurish loyihasi qayta formatlangani haqida yozdi. Hozirda gap ham kichik, ham katta AES qurilishi haqida ketmoqda.
Avvalroq Spot O‘zbekiston Belarusni birinchi AES qurilishi loyihasiga qo‘shilishga taklif qilgani haqida yozgan edi. Prezident topshirig‘iga ko‘ra, O‘zatom AES qurish va undan foydalanish bo‘yicha Belarus tajribasini o‘rganmoqda.
