Prezidentining “Ijtimoiy himoyaga muhtoj aholi qatlamlariga davlat ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash choralarini taqdim etish tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi armoni qabul qilindi.
Unga ko‘ra, 2026-yil 1-fevraldan boshlab “Ijtimoiy himoya yagona reestri” va “Kambag‘al oilalar reestri” negizida yangi Ijtimoiy reestr joriy etiladi.
Ijtimoiy reestrga kiritilgan oilalar ijtimoiy-iqtisodiy holatidan kelib chiqib quyidagi toifalarga ajratiladi:
- davlat ta’minotidagi oila — mehnatga layoqatsiz yoki mehnat qilish imkoniyati cheklangan, har bir a’zosiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha oylik daromadi minimal iste’mol xarajatlaridan kam bo‘lgan oilalar;
- kambag‘al oila — mehnatga layoqatli yoki mehnat qilish imkoniyatiga ega bo‘lgan, bir a’zosiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha oylik daromadi minimal iste’mol xarajatlaridan kam bo‘lgan oilalar;
- kambag‘allik chegarasidagi oila — bir a’zosiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha oylik daromadi minimal iste’mol xarajatlarining bir baravaridan bir yarim baravarigacha bo‘lgan oilalar.
Farmon bilan “Mahalla yettiligi"ga og‘ir hayotiy vaziyatga tushib qolgan ayrim oilalarni tavsiya asosida “kambag‘allik chegarasidagi oila” toifasiga kiritish huquqi berildi.
Mazkur toifaga quyidagi oilalar kiritilishi mumkin:
- I va/yoki II guruh nogironligi bo‘lgan shaxs yoki bolalikdan nogironligi bo‘lgan shaxs mavjud oilalar;
- boquvchisini yo‘qotgan yoki bolasini yolg‘iz tarbiyalayotgan oilalar;
- o‘zgalar parvarishiga muhtoj bo‘lgan yolg‘iz yashovchi shaxslar;
- oila a’zosi muddatli harbiy xizmatda yoki jazoni ijro etish muassasasida bo‘lgan oilalar;
- oila a’zosi psixiatriya, narkologiya, sil kasalliklari dispanserlarida hisobda turgan, onkologiya markazlarida ro‘yxatda bo‘lgan yoki gematologiya, immunologiya, jigar va buyrak yetishmovchiligi kabi og‘ir kasalliklarga chalingan a’zosi mavjud oilalar;
- yong‘in, baxtsiz hodisa, tabiiy yoki texnogen favqulodda vaziyatlardan jabrlangan oilalar.
Mazkur mexanizm og‘ir vaziyatga tushib qolgan oilalarni o‘z vaqtida aniqlash va ularga davlat tomonidan tezkor hamda manzilli yordam ko‘rsatishga qaratilgan.
Shuningdek, Ijtimoiy reestrga kiritilgan oilalar uchun davlat tomonidan ko‘rsatiladigan ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash choralari yangi tartibda amalga oshiriladi.
Bolalar nafaqasi va moddiy yordam — davlat ta’minotidagi oilalarga — oila a’zolarining bandlik holatidan qat’i nazar, bolalar nafaqasi va moddiy yordam uzluksiz to‘lab boriladi. Kambag‘allik chegarasidagi oilalarga — bolalar nafaqasi yoki moddiy yordam 6 oy davomida oila daromadiga qarab to‘lanadi.
Bunda daromad minimal iste’mol xarajatlarining 1−1,25 baravari bo‘lsa — 75%, 1,25−1,5 baravari bo‘lsa — 50% miqdorda to‘lanadi.
Qayd etilishicha, avval ushbu toifadagi oilalarga bolalar nafaqasi va moddiy yordam to‘lanmagan.
Davlat ta’minotidagi oilalar uchun qo‘shimcha choralar sifatida doimiy daromad manbaini yaratish maqsadida xonadonlarga quyosh panellarini o‘rnatish uchun Kambag‘allikni qisqartirish davlat maqsadli jamg‘armasi hisobidan bazaviy hisoblash miqdorining 100 baravari miqdorida subsidiya ajratiladi.
Mehnatga layoqatli oila a’zolarining bandligini ta’minlash, tadbirkorlik faoliyatini boshlash yoki kengaytirish uchun ijtimoiy karta orqali 1 yillik imtiyozli davr bilan 4 yilgacha, bazaviy hisoblash miqdorining 75 baravari miqdorida kredit ajratiladi.
Shuningdek, davlat ta’minotidagi oila yoki kambag‘al oila toifasidan kambag‘allik chegarasidagi oila toifasiga o‘tgan oilalar uchun avvalgi toifa bo‘yicha nazarda tutilgan davlat ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash choralari yana 12 oy davomida saqlab qolinadi.
Mazkur o‘zgarishlar ijtimoiy yordamni bosqichma-bosqich, adolatli va barqaror daromadga yo‘naltirilgan tarzda tashkil etishga xizmat qiladi.
