Yirik soliq to‘lovchilar bo‘yicha hududlararo soliq inspeksiyasi UzPost milliy pochta aloqasi operatoridan $2 mlndan ortiq qo‘shilgan qiymat solig‘ini undirish niyatida. Tegishli hujjatlar Spot tahririyati ixtiyorida mavjud.
Soliq qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Mubin Mirzayev huzuridagi Hududlararo soliq inspeksiyasi tomonidan 2024-yilning 29-iyulida soliq auditi natijalari bo‘yicha bayonnoma tuzilgan. Unda UzPostga 2021-yildan 2023-yilgacha O‘zbekiston hududi orqali tovarlarni tashish bo‘yicha xorijiy kompaniyalarga ko‘rsatilgan tranzit xizmatlari uchun 26,46 mlrd so‘m qo‘shimcha soliq to‘lash majburiyati yuklatilgan. Hamkorlar orasida Tayger Layn Post, Clevtrans, Post+ B.V. va Daily Mail Zenith FZE bor.
Hujjatda qayd etilishicha, soliqlarni qo‘shimcha hisoblash Soliq kodeksining 224-moddasi bo‘yicha amalga oshirilgan. Ushbu modda bilan soliqning to‘liq to‘lanmasligiga “soliqlarni noto‘g‘ri hisoblab chiqarish yoki boshqa g‘ayriqonuniy harakatlar (harakatsizlik)” sabab bo‘ladi. Shuningdek, mazkur modda to‘lanmagan soliq summasining 20%i miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Natijada soliq idorasi UzPostga budjetga 26,34 mlrd so‘m soliq hamda 5,26 mlrd so‘m jarima to‘lash majburiyatini yukladi.
2024-yil 10-sentabr kuni Iqtisodiyot va moliya vaziri o‘rinbosari Ahadbek Haydarov UzPost’ning 2024-yil 5 va 30-avgustdagi xatlariga bergan javobida Soliq kodeksining 263-moddasi bilan tashishlar yagona xalqaro tashish hujjatlari asosida rasmiylashtirilgan taqdirda, agar yo‘lovchilar, pochta va bagajni jo‘natish punkti yoki belgilangan punkti O‘zbekiston hududidan tashqarida joylashgan bo‘lsa, xizmatlarni realizatsiya qilishda nol stavka bo‘yicha soliq solish amalga oshirilishini ta’kidlagan. Shundan kelib chiqib, pochta tashish xizmatlarini amalga oshirish yagona xalqaro tashish hujjatlari asosida rasmiylashtirilsa, QQSning nol stavkasi qo‘llanilishi ma’lum qilingan.
2024-yil 17-dekabr kuni Toshkent tumanlararo ma’muriy sudi UzPost da’vosi bo‘yicha qaror chiqardi. Sudya Bosit Kamilov hududlararo soliq inspeksiyasining pochta operatoridan 26,33 mlrd so‘m QQS va 5,26 mlrd so‘m jarima undirish haqidagi talabini asossiz deb topib, jo‘natish punkti va manzil O‘zbekistondan tashqarida ekanligini aniqladi.
Sud qo‘shimcha hisoblangan soliq summasini qayta ko‘rib chiqish va Hududlararo soliq inspeksiyasi hisobidan UzPost foydasiga 3,78 mln so‘m undirish to‘g‘risida qaror chiqardi.
17-fevral kuni Toshkent shahar ma’muriy sudi apellyatsiya instansiyasi sudlov hay’ati soliq inspeksiyasining apellyatsiya shikoyatini qanoatlantirishni rad etib, birinchi instansiya sudining hal qiluv qarorini o‘z kuchida qoldirdi. Biroq sud UzPost foydasiga 3,78 mln so‘m to‘lash to‘g‘risidagi talabni bekor qildi. Ikkinchi instansiya qarori Oliy sudda protest keltirilishi mumkin. Biroq Spot norozilik bildirilganidan bexabar.
Oradan bir oy o‘tib — 17-mart kuni Yirik soliq to‘lovchilar bo‘yicha hududlararo soliq inspeksiyasi UzPost’ga yangi ko‘rsatma yubordi. Idora sud qarorlarini bajarib, qo‘shimcha to‘lanishi lozim bo‘lgan soliqlar summasini 126,67 mln so‘mga — 26,21 mlrd so‘mga kamaytirib, qayta ko‘rib chiqdi. Shuningdek, idora 5,24 mlrd so‘m miqdorida moliyaviy jarima to‘lashni talab qildi.
Oradan bir necha kun o‘tib, milliy pochta operatori Prezident huzuridagi Tadbirkorlik subyektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha vakilga (Biznes-ombudsmanga) soliqlarni qo‘shimcha hisoblash talabi bo‘yicha chora ko‘rishni so‘rab murojaat qildi.
26-mart kuni UzPost bosh direktor Alisher Fayzullayev nomidan Toshkent tumanlararo ma’muriy sudiga yana bir da’vo arizasi kiritdi, unda Hududlararo soliq inspeksiyasining talabi “noqonuniy” va “asossiz” deb baholangan.
Avvalroq
