Microsoft kompaniyasi asoschisi Bill Geyts o‘z blogida 2025-yilda o‘qigan eng yaxshi 5 ta kitobi ro‘yxatini e’lon qildi.
“Bayram yaqinlashmoqda. Men har doim yilning shu faslidan foydalanib, kitob o‘qishni yoqtiraman va ko‘pchilik ham shunday deb o‘ylashini bilaman. Bayramlar atrofidagi sokinroq kunlarda yaxshi kitob bilan o‘tirishni osonlashtiradigan nimanidir his qilaman. Shu sababli, yaqinda o‘qigan sevimli kitoblarimni sizlar bilan baham ko‘rmoqchiman”, deb yozadi Geyts.
Tadbirkorning ta’kidlashicha, bu kitoblarning har biri muhim narsalarning asl mohiyatini ochib beradi: odamlar hayotning keyingi bosqichlarida qanday maqsad topishi, iqlim o‘zgarishi haqida qanday fikrlashimiz kerakligi, ijodiy sanoatning rivojlanishi, insonlarning o‘zaro muloqoti, Amerika qanday qilib katta loyihalarni amalga oshirish qobiliyatini yo‘qotgani va uni qayta tiklash yo‘llari haqida so‘z boradi.
“G‘ayrioddiy aqlli mavjudotlar”, Shelby Van Pelt
Men ko‘p badiiy adabiyot o‘qimayman, lekin o‘qisam, dunyoga yangi nigoh bilan qarashga yordam beradigan qiziqarli qahramonlar bo‘lishini xohlayman. Bu roman aynan shuni taqdim etdi, deydi Geyts.
Kitob Tova haqidagi hikoya. Tova — 70 yoshli ayol, u akvariumda tungi smenada tozalovchi bo‘lib ishlaydi va o‘z hayotida tasalli topishni aqlli sakkizoyoqqa g‘amxo‘rlik qilish orqali topadi. Tova hayotining ma’nosini izlaydi — bu esa yosh ulg‘aygan sari ko‘pchilik duch keladigan masala.
Van Peltninng hikoyasi menga odam nafaqaga chiqqandan keyin kunlarni mazmunli o‘tkazish qanchalik murakkab bo‘lishi mumkinligini o‘ylattirdi. Shuningdek, jamiyatlar keksalarga maqsad topish va o‘zini foydali his etishda qanday yordam bera olishini ham eslatib turadi.
“Havoni tozalash”, Xanna Richi
Geyts Xannaning Our World in Data’dagi ishlarini yillar davomida kuzatib kelishini va uning yangi kitobi iqlim muammosining eng tushunarli sharhlaridan biri bo‘lganini qayd etdi.
U kitobni 50 ta katta savol atrofida tuzgan — masalan, hozir harakat qilish uchun kech emasmi, atom energetikasi xavflimi, qayta tiklanuvchi energiya manbalari haqiqatan ham arzonmi kabi savollar — va ularning har biriga qisqa, oddiy va tushunarli tilda javob beradi.
U xavf-xatarlarga real qarashga ega, lekin haqiqiy rivojlanishni ko‘rsatadigan ma’lumotlarga tayanadi: quyosh va shamol energiyasi mislsiz tezlikda o‘smoqda, elektromobillar arzonlashib bormoqda, po‘lat, sement va toza yoqilg‘i kabi sohalarda innovatsiyalar jadallashmoqda.
Kitob iqlim muammolariga yechimlar haqida umidli, faktlarga asoslangan umumiy ma’lumot olishni istaganlar uchun ajoyib tanlov hisoblanadi.
“Kim bilardi”, Barri Diller
Tadbirkor Barrini o‘nlab yillardan beri bilishini, ammo uning memuarlari baribir uni hayratga solgani va ko‘p narsani o‘rgatganini hamda u zamonaviy media dunyosidagi eng ta’sirli shaxslardan biri ekanligini aytib o‘tadi.
Barri televizor uchun maxsus yaratilgan filmlar formatini ixtiro qilgan, mini-seriallarni yaratishda muhim rol o‘ynagan, Paramount’ni birinchi raqamli kinostudiyaga aylantirgan, Fox telekanalini ishga tushirgan va keyinchalik internet imperiyasini barpo etgan.
U butun hayoti davomida hali hammaga ravshan bo‘lmagan g‘oyalarga tikilgan, va u o‘zgartirgan sanoatlar bunday tikishlar qanchalik katta samara berishini yaqqol ko‘rsatadi.
“Har kim hamma bilishini bilganda”, Stiven Pinker
Inson xulq-atvorining sirlarini Steven Pinkerdan yaxshiroq tushuntira oladigan kam odam bor, va uning so‘nggi kitobi odamlar qanday muloqot qilishi haqida chuqurroq bilishni istagan har bir kishi uchun o‘qish majburiy hisoblanadi.
Kitob “umumiy bilim” (common knowledge) odamlarning bir-birlari bilan samarali muvofiqlashishiga qanday yordam berishini ko‘rsatadi: boshqalar nima bilishini bilganimizda, bilvosita signallar ham aniq bo‘ladi.
Mavzu murakkab bo‘lishiga qaramay, kitob tushunarli, amaliy va o‘qishdan zavq olish mumkin. U menga kundalik ijtimoiy muloqotlarni yangi nigoh bilan ko‘rish imkonini berdi.
“Farovonlik”, Ezra Kleyn va Derek Tompson
Bu kitob Amerika nima uchun yirik loyihalarni amalga oshirishda qiynalayotganga o‘xshashligini va buni tuzatish uchun nimalar qilish kerakligini aniqlik bilan tahlil qiladi.
Kleyn va Tompsonning ta’kidlashicha, taraqqiyot nafaqat yaxshi g‘oyalarga, balki g‘oyalarning tarqalishiga yordam beradigan tizimlarga ham bog‘liq. Bugungi kunda bu tizimlar ko‘pincha uy-joy va infratuzilmadan tortib to toza energiya va ilmiy yutuqlargacha bo‘lgan jarayonlarni sekinlashtirmoqda.
Geyts global sog‘liqni saqlash va iqlim bo‘yicha o‘z faoliyatimda ular tasvirlagan ko‘plab to‘siqlarni aniqlaganini ta’kidlaydi. Kitobda barcha savollarga javob berishga da’vo qilinmaydi, biroq unda AQSHning katta ishlarni amalga oshirish qobiliyatini qayta tiklash haqida to‘g‘ri savollar ko‘tariladi.
