2025-yilda O‘zbekiston mehnat bozori tez sur’atli o‘sishdan yanada muvozanatli va boshqariladigan dinamikaga o‘tdi. Xodimlarga bo‘lgan talab yuqoriligicha qolmoqda, biroq ish haqi o‘sish sur’atlari sekinlashmoqda, kompaniyalar esa mahalliy kadrlarga, amaliy ko‘nikmalarga va ofis ish formatiga tobora ko‘proq e’tibor qaratmoqda.
Shu bilan birga, korporativ ta’lim va texnologiyalarning, shu jumladan sun’iy intellektning roli kuchaymoqda, 2026-yilgi prognozda esa biznes barqarorligi va yangi malaka talablari ko‘zda tutilmoqda.
Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, sentyabr oyi oxirida O‘zbekistonda o‘rtacha nominal hisoblangan ish haqi 6,167 mln so‘mni tashkil etdi — bu ko‘rsatkich yil davomida 19,2%ga o‘sdi. Eng yuqori o‘sish sur’atlari Samarqand viloyatida qayd etildi — deyarli 25%ga, 4,853 mln so‘mgacha. Toshkent hamon ish haqi darajasi bo‘yicha yetakchilik qilmoqda — o‘rtacha 10,38 mln so‘m, biroq poytaxtda o‘sish sur’atlari sekinlashdi. Eng past ko‘rsatkichlar Qashqadaryo (4,271 mln) va Surxondaryo (4,347 mln) viloyatlarida kuzatildi.
O‘rtacha ish haqining eng yuqori darajasi bank-moliya sektorida (16,829 mln), axborot texnologiyalari va aloqa sohasida (14,985 mln), shuningdek, transport-logistika xizmatlarida (9,382 mln) qayd etilgan.
hh.uz ma’lumotlariga ko‘ra, uchinchi chorakda ish beruvchilar platformada 33 mingdan ortiq dolzarb vakansiyalarni joylashtirgan, bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan qariyb 24% ko‘pdir. Ish takliflarining aksariyati hamon Toshkent shahriga to‘g‘ri kelmoqda, biroq poytaxtdagi vakansiyalar ulushi biroz kamaygan. Choraklik taklif etilayotgan median ish haqi 4 362 863 so‘mni tashkil etib, o‘tgan yilga nisbatan 20,2 foizga kamaygan.
Xuddi shu davrda ish izlovchilar hh.uz saytida 239 mingdan ortiq rezyume e’lon qilgan, bu 2024-yilning uchinchi choragiga nisbatan 3%ga kam. Foydalanuvchilar ko‘pincha savdo va mijozlarga xizmat ko‘rsatish sohalarida ish qidirishgan (rezyumelarning 14,3%i). Shuningdek, uy xizmatchilari (8,9%), fitnes, sport va go‘zallik (7,8%), marketing va reklama (7,7%) bo‘yicha vakansiyalar ham talabga ega. Sentyabr oyi oxirida o‘rtacha bitta vakansiyaga yettita talabgor to‘g‘ri keldi — bu bir yil oldingiga nisbatan 21,7%ga kam.
Karyerani rivojlantirish bo‘yicha mutaxassis Alyona Vladimirskaya va xodimlarni boshqarish bo‘yicha biznes-ekspert Viktoriya Tokova Spot bilan mehnat bozorining asosiy tendensiyalari, muammolari va istiqbollari haqida fikr almashdilar.
Alyona Vladimirskaya,
xedxanter va karyerani rivojlantirish bo‘yicha mutaxassis, O‘zbekistondagi “TalentLab” rekruting agentligi asoschisi.
Bir tomondan, mehnat bozori juda tez sur’atda o‘sdi. Bu O‘zbekistondagi umumiy iqtisodiy vaziyat, turli mamlakatlardan katta miqdorda investitsiyalarning kirib kelishi va, aslida, ichki o‘sish bilan bog‘liq edi.
Boshqa tomondan, O‘zbekiston boshqa mamlakatlar bilan munosabatlardagi iqtisodiy va siyosiy vaziyat tufayli jiddiy muammoga duch keldi. Ba’zi mamlakatlar O‘zbekistondan mehnat muhojirlarini jalb qilishni cheklashni boshladi.
Xususan, Rossiyadagi o‘zbekistonliklar uchun qiyinchiliklar yuzaga keldi. Bu ko‘plab odamlarga ta’sir ko‘rsatdi. Bu mutaxassislar ishsiz qolmagan bo‘lsa-da, ular O‘zbekiston ichki bozorida xuddi shu ish uchun ikki-uch baravar kamroq haq taklif qilinishiga tayyor emasdilar.
Shunday qilib, ikkita qarama-qarshi tendensiya kuzatilmoqda: bir tomondan — jadal o‘sish va mutaxassislarga bo‘lgan yuqori talab, boshqa tomondan — bo‘sh qolgan mutaxassislarning katta soni.
Bozorning o‘sishi va ishchi kuchining mavjudligi yaxshi imkoniyatlar yaratishi kerakdek tuyuladi. Biroq, O‘zbekistonning ichki bozori, yuqorida aytib o‘tilganidek, ko‘pincha hozirda iqtisodiy pasayish kuzatilayotgan boshqa bozorlarga qaraganda pastroq ish haqi taklif qilmoqda. Shuning uchun bir tomondan ishchi kuchining kelishi yaxshi, boshqa tomondan esa bu mutaxassislar hali bunday maoshlarga rozi emas.
Bugungi kunda O‘zbekiston mehnat bozorida ikkita asosiy yo‘nalishni ajratib ko‘rsatish mumkin. Birinchidan, bu mamlakatning boshqa ko‘plab davlatlarga qaraganda kuchli iqtisodiy o‘sishidir. Bu o‘sish ko‘zga tashlanadi va taassurot qoldiradi. Ikkinchidan, O‘zbekistonning ochiq pozitsiyasi, xususan, yangi ish beruvchilarni jalb qilish uchun ko‘plab mamlakatlar bilan faol hamkorlik qilayotgan IT Park. Ushbu ikki tendensiya birgalikda mehnat bozorini sezilarli darajada shakllantirdi va uning 2025-yildagi rivojlanishini belgilab berdi.
Albatta, fintech va bank sektori yetakchi bo‘lib qolmoqda. Ushbu segment eng tez rivojlanayotgan sohalardan biri bo‘lib qolmoqda va ko‘p sonli mutaxassislarni talab qiladi. Ikkinchi yo‘nalish — elektron tijorat. Gap, birinchi navbatda, Uzum, Yandex Market, yaqinda paydo bo‘lgan BirBir, shuningdek, Wildberries kabi platformalar haqida bormoqda. Muhimi shundaki, bu sohaning rivojlanishi allaqachon Toshkent va Samarqand, Buxoro kabi yirik shaharlardan tashqariga chiqib, asta-sekin kichik aholi punktlarini ham qamrab olmoqda. Bu esa mazkur hududlarda ham mehnat bozorini sezilarli darajada o‘zgartirmoqda.
Umuman olganda, O‘zbekiston mehnat bozorida pasayish kuzatilmayapti. Nima uchun? Chunki iqtisodiyot rekrutingni belgilaydi. O‘zbekiston iqtisodiy jihatdan juda kuchli o‘sdi, shuning uchun kuchli pasayish kuzatilmadi.
Maoshlar o‘sishda davom etmoqda, lekin avvalgidek faol emas. Eng yuqori o‘sish banklar, elektron tijorat va yer osti boyliklarini, birinchi navbatda oltinni qazib olish bilan bog‘liq yuqori malakali mutaxassislarda kuzatildi. Qolgan sohalarda maoshlar o‘sishi to‘xtagan: ular taxminan inflyatsiya darajasida o‘sib bormoqda, ammo o‘tgan yilgidek shiddatli o‘sish endi yo‘q. Kompaniyalar o‘sishni to‘xtatishga intilmoqda, chunki o‘tgan yili u sezilarli darajada bo‘lgan va hozirda bunday sur’atni qo‘llab-quvvatlash uchun resurslar yetishmayapti.
Bu yil yuqori malakali quruvchilar va sanoat qurilishi mutaxassislariga talab yuqori, chunki ko‘plab sanoat obyektlari, jumladan, xorijiy kapital jalb qilingan holda qurilmoqda. “Ko‘k yoqalilar” haqida gapiradigan bo‘lsak, ayniqsa, kuryerlar, shuningdek, sotuv bo‘yicha mutaxassislarga talab katta bo‘ldi.
O‘zbekistonda ish beruvchilar odatda gibrid va masofaviy ishlarga uncha xayrixoh emaslar, xodimlar ofisda bo‘lishi kerak deb hisoblashadi. Shu sababli, masofaviy ish asosan IT-klaster va IT Park rezidentlarida uchraydi — bu ko‘pincha xorijiy kompaniyalar bo‘lib, ularda bunday ish shakli odatiy holdir. An’anaviy o‘zbek kompaniyalari esa hamon xodimlarning ofisda ishlashini talab qilmoqda.
Korporativ ta’lim nuqtai nazaridan, O‘zbekiston dunyoning ilg‘or tajribalariga tobora ochiq bo‘lib bormoqda. Xodimlarni baholashning xalqaro usullari keng qo‘llanilmoqda. Korporativ ta’limga sarflanadigan xarajatlar ham sezilarli darajada oshmoqda, chunki kompaniyalar yangi mutaxassislarni jalb qilishdan ko‘ra, mavjudlarini saqlab qolish foydaliroq va samaraliroq ekanligini anglashdi. Bu, umuman olganda, bozorning yetukligini aks ettiradi.
Yangi sohalar haqida gapirganda, O‘zbekiston uchun IT-sektori hali ham yetarlicha o‘rganilmagan soha bo‘lib qolmoqda. Xususan, sun’iy intellekt bilan bog‘liq mutaxassislarga talab tobora ortib bormoqda. Bu ko‘pincha IT Park klasteridagi eksportga yo‘naltirilgan kompaniyalar, shuningdek, O‘zbekistonda bunday mutaxassislarni izlashni boshlagan ko‘plab xalqaro tashkilotlardir. Hozircha bu yo‘nalishda ma’lum qiyinchiliklar mavjud va bu mamlakat uchun katta o‘sish imkoniyatlaridan biri bo‘lib qolmoqda.
Xorijiy mutaxassislarga bo‘lgan talab ham pasaygani yo‘q. O‘tgan yili u sezilarli darajada kamaygan edi, ammo hozir ma’lum bir darajada barqarorlashdi va taxminan o‘sha holatda qolmoqda. Ba’zi kompaniyalarga hali ham chet ellik mutaxassislar kerak — taxminan bir yil avvalgidek. Bu ko‘pincha O‘zbekistonda hozircha yetishmayotgan: fintex, elektron tijorat, yirik muhandislikni rivojlantirish, shuningdek, turk dastgohlari va uskunalaridan foydalangan holda to‘qimachilik ishlab chiqarishini boshqarish kabi kompetensiyalardir.
Umuman olganda, ekspatlarni o‘zbekistonliklar bilan almashtirishning ijobiy tendensiyasi kuzatilmoqda. Masalan, 3−4 yil oldin xorijiy mutaxassislarni faol jalb qilgan developerlik kompaniyalari hozirda buni ancha kamroq amalga oshirib, mahalliy kadrlarga e’tibor qaratmoqda. Vaqt o‘tishi bilan bu amaliyot barcha sohalarga tarqalishi kutilmoqda.
Kelgusi yildagi muammolar haqida gapirganda, avvalo, ichki ekologik masalalar — havo va suv sifati haqida so‘z bormoqda. Bu nima uchun muhim va mehnat bozoriga qanday ta’sir ko‘rsatadi? Birinchidan, havo va suv sifati yomonlashsa, ekspatlar kelishni to‘xtatadi, mahalliy xodimlar esa mamlakatni tark etadi. Ikkinchidan, investorlar mamlakatga va ma’lum bir loyihalarga kamroq sarmoya kiritadi. Shu sababli, ekologiya masalalari mehnat bozorining barqaror rivojlanishini ta’minlashning asosiy vazifalaridan biri bo‘lib qolmoqda.
2026-yilga nazar
2026-yilga oid bashoratlarga kelsak, O‘zbekistonning iqtisodiy o‘sishi to‘xtamasdan davom etadi va buning ortidan mehnat bozori ham rivojlanadi, deb o‘ylayman. Birinchi navbatda, elektron tijorat — ham mahalliy kompaniyalar, ham xalqaro ishtirokchilar tomonidan faol rivojlanadi. Ikkinchidan, bugungi voqealar ekologiyaga katta e’tiborni jalb etmoqda. Turli sohalardagi ko‘plab mutaxassislar talab qilinadi.
Bundan tashqari, iqtisodiy o‘sish qurilish sohasini rag‘batlantirishda davom etadi. Uy-joyga bo‘lgan talab yuqori darajada saqlanib qoladi va bu nafaqat yirik shaharlarda, balki chuqurroq hududlarda ham kuzatiladi. Bu o‘z navbatida bank xizmatlari va boshqa an’anaviy tarmoqlarga bo‘lgan talabning oshishiga olib keladi.
Kelasi yil, fikrimcha, umumiy ovqatlanish sohasida ham o‘zgarishlar davri bo‘ladi: bozorga ko‘proq xalqaro brendlar kirib keladi. An’anaga ko‘ra, mahalliy oziq-ovqat sanoati kuchli bo‘lib qolmoqda, biroq xalqaro standartlarga ega premium restoranlar va tarmoqlarning paydo bo‘lishi yangi imkoniyatlar yaratadi.
Shuningdek, xalqaro kompaniyalarni jalb etgan holda tabiiy resurslarni o‘zlashtirishga bo‘lgan talab yuqori darajada saqlanib qoladi, bu esa ko‘plab malakali mutaxassislar va muhandislarni talab qiladi.
Viktoriya Tokova,
operatsion menejment va xodimlarni boshqarish sohasidagi biznes-ekspert.
2025-yilda O‘zbekiston mehnat bozori rasmiy yechimlardan yanada amaliyroq yondashuvga o‘tdi. E’tibor dasturlar va ko‘rsatkichlarga emas, balki aniq odamlar — ularning ko‘nikmalari, bandligi va haqiqiy daromadlariga qaratildi.
2025-yil boshidan ishsizlik darajasi bir yil oldingi 5,5%dan 4,9%ga, ba’zi shaharlarda esa 4%dan ham pasaydi. Mehnat bozori asta-sekin “oqibatlarni bartaraf etish” holatidan boshqariladigan barqarorlashtirish holatiga o‘tmoqda.
Davlat ham qarorlar va mas’uliyat darajasida bandlikka yangi yondashuvni tasdiqladi. Daromadli bandlik bo‘yicha maqsadli ko‘rsatkichlar va ularni idoralar hamda bank sektori orqali amalga oshirish mexanizmlari belgilandi. Muhimi, e’tibor ish o‘rinlarini rasman yaratishdan “inson-ko‘nikma-daromad” aloqasini o‘rnatishga ko‘chdi. Bandlik endi bir martalik qo‘llab-quvvatlash chorasi emas, balki ijtimoiy tizim barqarorligining elementi sifatida qaralmoqda.
Men 2025-yilda O‘zbekiston mehnat bozorining asosiy tendensiyalarini quyidagicha belgilagan bo‘lardim: malakali mutaxassislarning doimiy tanqisligi, ish o‘rinlari sifatining oshishi, migratsiya va demografik inqirozlar, kompensatsiya modeliga bosim, shuningdek, mehnat qonunchiligi rolining kuchayishi.
2025-yilda O‘zbekistonda ishchi kuchiga bo‘lgan talab sezilarli darajada oshdi: yirik onlayn-xizmatlarda, ayniqsa savdo, marketing, IT, tibbiyot va qurilish kabi sohalarda bo‘sh ish o‘rinlari soni o‘tgan yilga nisbatan o‘nlab foizga ko‘paydi. Bu ish beruvchilarning iqtisodiy faolligi tiklanayotganini ko‘rsatadi.
Bunda migratsiya muhim omil bo‘lib qolmoqda. Mehnatga layoqatli aholining katta qismi chet elda ishlaydi, bu ichki ishsizlik darajasini pasaytirsa-da, bir vaqtning o‘zida bir qator kasblarda, birinchi navbatda ishchi va muhandislik kasblarida kadrlar tanqisligini kuchaytirmoqda.
Bundan tashqari, O‘zbekiston demografik bosimga duch kelmoqda: har yili ko‘plab yoshlar mehnatga layoqatli yoshga kirmoqda. Bu yangi ish o‘rinlarini yaratishni va ta’lim tizimini modernizatsiya qilishni talab etadi, toki mutaxassislar raqamli ko‘nikmalardan tortib moslashuvchan kompetensiyalargacha bo‘lgan o‘zgaruvchan talablarga tayyor bo‘lishni talab qiladi.
O‘tgan yilda sanoat va qurilish iqtisodiyotning asosiy tarmoqlari maqomini saqlab qoldi: sanoat ishlab chiqarishi barqaror o‘sdi, qurilish esa asosiy tarmoqlar orasida eng yuqori o‘sish sur’atlaridan birini ko‘rsatib, investitsiya faolligini qo‘llab-quvvatladi va ish o‘rinlarini yaratdi.
Shu bilan birga, 2025-yilda O‘zbekiston iqtisodiyotida asosiy o‘sish drayverlariga aylangan va umumiy iqtisodiy dinamikani shakllantirgan bir nechta tarmoqlar yaqqol ajralib turdi.
Xizmatlar va onlayn xizmatlar sohasi eng yuqori o‘sish sur’atlarini ko‘rsatdi: ko‘rsatilgan xizmatlar hajmi sanoat ishlab chiqarishiga qaraganda ancha tezroq o‘sdi. Bu nafaqat ichki iste’molning tiklanishini, balki raqamli va savdo xizmatlarining kengayishini ham aks ettiradi.
Tabiiy resurslarga bog‘liq bo‘lgan tarmoqlar eng zaiflaridan bo‘lib qoldi. Suv tanqisligi va iqlim bilan bog‘liq xavf-xatarlar qishloq xo‘jaligi va ishlab chiqarishning bir qismini rivojlanishiga to‘sqinlik qilmoqda. Bu muammo uzoq muddatli istiqbolda ham milliy, ham global miqyosda dolzarb bo‘lib qoladi.
Umuman olganda, yangi tarmoqlar nafaqat O‘zbekistonning iqtisodiy transformatsiyasini, balki texnologik qutblanish va mehnat bozoridagi tarkibiy o‘zgarishlarning global xatarlarini ham aks ettiradi. Bu kadrlar strategiyasini moslashtirish va kelajak mutaxassislarini tayyorlash zaruratini yanada oshiradi.
Yangi tarmoqlar O‘zbekiston iqtisodiyoti va mehnat bozorining o‘zi qanday o‘zgarayotganini ko‘rsatmoqda. Texnologiyalar va tarkibiy o‘zgarishlar mutaxassislarga bo‘lgan talablarni o‘zgartirmoqda, shu bois biznes va davlat kadrlar strategiyasini yangicha tuzishga va odamlarni kelajak kasblariga tayyorlashga majbur bo‘lmoqda.
Bugungi kundagi asosiy yo‘nalishlar quyidagicha:
- raqamli texnologiyalar va IT;
- xizmat ko‘rsatish sohasidagi kichik va o‘rta biznes;
- yuqori texnologiyali ishlab chiqarish;
- “yashil” energetika va barqaror texnologiyalar.
IT eng tez rivojlanayotgan sohalardan biri bo‘lib qolmoqda. Bu nafaqat dasturchilar, balki ma’lumotlar tahlilchilari, mahsulot mutaxassislari hamda raqamli platformalar va startaplar bilan ishlaydigan jamoalarni ham o‘z ichiga oladi. IT Park kabi loyihalar sohani rivojlantirish va mutaxassislarni jalb qilish uchun sharoit yaratmoqda.
Kichik va o‘rta biznes esa o‘z navbatida xizmat ko‘rsatish sohalarida ish o‘rinlarini faol yaratmoqda. Salomatlik va go‘zallik, fitnes va sog‘lomlashtirish, marketing, ijodiy sanoat, shuningdek, ekologik xizmatlar bilan bog‘liq yo‘nalishlar eng tez sur’atlarda rivojlanmoqda.
Elektronika, metall va eksportga yo‘naltirilgan ishlab chiqarishga kiritilayotgan sarmoyalar sanoatning yangi tarmoqlarini shakllantirga holda zamonaviy ishlab chiqarish jarayonlari bo‘yicha mutaxassislar, muhandislar va texniklarga bo‘lgan talabni kuchaytirmoqda.
Yashil energetika va barqaror texnologiyalar sohasi hozircha shakllanish bosqichida. Shunday bo‘lsa-da, qayta tiklanadigan energiya va infratuzilma sohasidagi loyihalar kelajakdagi bandlik va yangi kasblar uchun asos yaratmoqda.
Bu yil O‘zbekiston HR-hamjamiyati uchun kasbiy o‘sish, HR rolini qayta anglash va mahalliy hamjamiyatlarni mustahkamlash yili bo‘ldi. O‘zbekiston ish beruvchilar uyushmasining ta’siri ham tobora kuchayib bormoqda.
Ish beruvchilar tobora ko‘proq diplomga emas, balki amaliy ko‘nikmalar va haqiqiy tajribaga e’tibor qaratmoqda. Malakali mutaxassislar uchun raqobat kuchaymoqda, shu bois portfolio, amalga oshirilgan loyihalar va ishda tez natija ko‘rsata olish qobiliyatining ahamiyati ortib bormoqda.
Shuningdek, milliy malaka tizimining roli ham kuchaymoqda. Tasdiqlangan kompetensiyalar va sertifikatlar ish beruvchilar uchun ishga qabul qilishda xatarlarni kamaytiruvchi aniq yo‘riqnoma va usulga aylanmoqda.
Yetuk muloqot, boshqaruv ko‘nikmalari va o‘zgarishlar davrida jamoani saqlab qolish qobiliyati birinchi o‘ringa chiqmoqda. Tahliliy va tanqidiy fikrlash zaruriy kompetensiyalarga, raqamli savodxonlik esa biznes va xodimlar barqarorligining asosiy shartiga aylanmoqda.
Ish haqi vaziyati asta-sekin “tez o‘sish"dan daromadlarning muvozanatli rivojlanishiga o‘tmoqda. Bunda mehnat bozori inflyatsiyaga, iqtisodiy o‘sishga va bandlikning kengayishiga moslashmoqda. Fikrimcha, ijobiy dinamikaga qaramay, ish haqi bozorida keskin o‘zgarishlar kuzatilmayapti. Bu barqaror rivojlanish, mo‘tadil o‘sish va daromadlar dinamikasi hamda mehnat bozoridagi tarkibiy o‘zgarishlar o‘rtasidagi muvozanatga yo‘naltirilgan global va milliy iqtisodiy tendensiyalarga mos keladi.
HR nuqtai nazaridan 2025-yilning asosiy tendensiyasi — tashkilotning roli, xavf darajasi va strategik vazifalariga qarab ish shakllarini tabaqalashtirish:
- yuqori mustaqillikni talab qiladigan vazifalarni bajaruvchi xodimlarga gibrid yoki masofaviy ish imkoniyati;
- jarayonlarga chuqur integratsiya, o‘qitish va murabbiylikni talab qiladigan ishlar ko‘pincha ofisga bog‘liq;
- gibrid shakl strategik murosa sifatida qaraladi: u o‘zgaruvchan dunyoda biznesning moslashuvchanligini ta’minlash, kadrlar xavfini kamaytirish va madaniyatning barqaror rivojlanishi uchun muhim bo‘lgan insoniy aloqalarni saqlab qolish imkonini beradi.
Kuzatishlarimga ko‘ra, O‘zbekiston kompaniyalarida 99% hollarda ofisdan ishlashga afzallik beriladi, chunki ofis korporativ madaniyat va xavflarni boshqarish markazi bo‘lib qolmoqda.
Umuman olganda, mehnat bozorida mahalliy kadrlar yetarli bo‘lgan lavozimlarda xorijiy mutaxassislarga bo‘lgan ehtiyoj sezilarli darajada kamaymoqda. Mahalliy ekspertiza rivojlanishi bilan kompaniyalar bunday lavozimlarni tobora ko‘proq ichki bozor hisobiga to‘ldirmoqda.
Shu bilan birga, ekspertiza hali cheklangan yoki soha shakllanish bosqichida bo‘lgan yo‘nalishlarda xorijiy mutaxassislarga talab saqlanib qolmoqda. Bu, asosan, quyidagi sohalarga taalluqli:
- yuqori texnologiyali ishlab chiqarish va sanoat klasterlari: yirik investitsiya loyihalarini, jumladan avtomobil sanoati va robototexnika loyihalarini amalga oshirishda;
- xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi loyihalar: xalqaro loyihalar, texnologik zonalar va eksportga yo‘naltirilgan tarmoqlarda faoliyat yurituvchi kompaniyalar;
- ta’lim va bilimlar transferi: chet ellik o‘qituvchilar, murabbiylar va maslahatchilar o‘qitish va malaka oshirish dasturlarida, ayniqsa mutaxassislar tayyorlash tizimi yangilanayotgan sohalarda talab qilinmoqda.
Shuningdek, HR amaliyotiga sun’iy intellektni joriy etish mavzusi ham alohida e’tiborga loyiqdir. Umuman olganda, bugungi kunda barcha ilg‘or kompaniyalar sun’iy intellektni HR jarayonlariga u yoki bu tarzda qo‘shmoqda — masala endi “foydalanish yoki foydalanmaslikda” emas, balki joriy etishning chuqurligi va sifatidadir.
Bu jarayonlarning salbiy tomonlarini ham hisobga olish zarur. Sun’iy intellektdan foydalanish yangi imkoniyatlar bilan birga — kibertahdidlardan tortib, avtomatlashtirish va mehnatni qayta taqsimlash bilan bog‘liq axloqiy masalalargacha bo‘lgan qo‘shimcha texnologik xavflarni ham keltirib chiqaradi.
HR va biznes nuqtai nazaridan bu quyidagilarni anglatadi:
- xodimlarni doimiy o‘qitish, ma’lumotlarni himoya qilish, raqamli gigiyena va inqirozga qarshi IT-tayyorgarlik bo‘yicha talablar ortib bormoqda;
- kompaniyalar va davlat tuzilmalari sun’iy intellektdan mas’uliyatli foydalanish tamoyillarini — qarorlarning shaffofligi, xavfsizlik, rozilik va axloqiy me’yorlarni hisobga olishlari lozim.
2026-yilga nazar
2026-yilda talab, ehtimol, barqarorlik va o‘zgarishlar bilan bog‘liq kasblarga ko‘proq yo‘naladi. Bu yerda biznes va davlatga noaniqlik, cheklangan resurslar va doimiy o‘zgarishlar sharoitida ishlashda ko‘maklashadigan mutaxassislar haqida gap ketmoqda.
Quyidagilar eng talab qilinadiganlar bo‘ladi:
- IT va raqamli mutaxassislar — ma’lumotlar, avtomatlashtirish, sun’iy intellektni joriy etish va kiberxavfsizlik sohalarida;
- yangi avlod muhandislik va texnik kasblari;
- ESG, mehnat muhofazasi va barqaror rivojlanish bo‘yicha mutaxassislar;
- HR, xodimlarni o‘qitish bo‘yicha mutaxassislar, tashkiliy arxitektorlar;
- moliyaviy va investitsion tahlilchilar.
Nazarimda, 2026-yildagi o‘sish bir tekis bo‘lmaydi. Ustuvor yo‘nalishlar qatoriga O‘zbekistonning mintaqaviy tranzit va ishlab chiqarish markazi sifatidagi roli tufayli logistika va transport ham kiradi. Shuningdek, malaka tanqisligi va ishchi kuchining tezkor qayta tayyorlanishiga javob sifatida ta’lim va korporativ o‘qitishga, hamda “yashil” va resurslarni tejaydigan yo‘nalishlar — energiya samaradorligi, suv texnologiyalari, mehnat muhofazasi va ESG auditiga katta e’tibor qaratiladi.
