Avvalroq Spot O‘zbekiston va Rossiya atom elektr stansiyasini qurishning iqtisodiy parametrlarini muhokama qilayotgani haqida yozgandi. O‘zbekistonda 2 GVt quvvatga ega katta AES va 110 MVt quvvatga ega kichik stansiya qurilishi rejalashtirilgan.
Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O‘zatom atom energetikasi agentligi va Rosatom davlat korporatsiyasi O‘zbekistonda katta quvvatli AES qurish bo‘yicha kelishuvni imzoladilar.
PXIF-2025 doirasida o‘tkazilgan hujjatlarni imzolash marosimida O‘zatom direktori Azim Axmedxo‘jayev va Rosatom bosh direktori Aleksey Lixachev ishtirok etdi. Hujjat O‘zbekistonda katta quvvatli AES qurish loyihasini amalga oshirishning asosiy shartlarini belgilaydi.
“O‘zbekistondagi kichik modulli elektr stansiyasi — bu zamonaviy kichik AESning dunyodagi birinchi eksport mahsulotidir. Hozirda biz loyihani kengaytirish ustida ishlayapmiz va ushbu hududda [Jizzax viloyatida — Spot izohi] gigavatt quvvatiga ega bo‘lgan yana ikkita yirik energiya blokini qurish ustida ish olib bormoqdamiz”, — dedi Lixachev.
O‘tgan hafta oxirida Rossiya OAV Rossiya Iqtisodiy rivojlanish vazirligiga tayanib, mamlakatning Rosatom davlat korporatsiyasi bosh pudratchisi bo‘lgan O‘zbekistonda AESni qurish loyihasi qayta formatlangani haqida yozdi. Hozirda gap ham kichik, ham katta AES qurilishi haqida ketmoqda.
2024-yil may oyida O‘zatom va Rosatom umumiy elektr quvvati 330 MVt bo‘lgan oltita reaktordan iborat kichik atom elektr stansiyasini qurish bo‘yicha shartnoma imzolagandi. Shunday qilib, O‘zbekiston va Rossiya kichik AES loyihasini qayta ko‘rib chiqib, uning quvvatini uch baravarga — 330 MVt dan 110 MVt gacha kamaytirdi.
Katta AES
2024-yil oktabr oyida energetika vaziri Jo‘rabek Mirzamahmudov atom elektr stansiyasi qurilishi kichik quvvatli reaktorlardan boshlanishini, biroq O‘zbekistonga “baribir yirik reaktor kerakligi”, bu 2030-yilga borib qayta tiklanuvchi energiya manbalari ulushini 40% ga yetkazish rejalari bilan bog‘liqligini ta’kidlagandi.
O‘zatom direktori Azim Axmedxo‘jayev Alter Ego YouTube kanaliga bergan intervyusida O‘zbekistonga elektr energiyasiga bo‘lgan talabni qoplash uchun katta quvvatli to‘rtta AES kerak, degan fikrga qo‘shildi. “Biz har yili ko‘rayotgan tendensiyalar va iste’mol hajmini hisobga olgan holda, ha, bularning barchasi uchun katta AES qurish zarur”, — degandi u.
Joriy yilning mart oyida O‘zatom va Rosatom O‘zbekistonda katta quvvatli AES qurish istiqbollarini muhokama qildi. Muzokaralar doirasida obyektni joylashtirish variantlari ko‘rib chiqildi, milliy energetika infratuzilmasini barqaror rivojlantirishga qaratilgan loyihaning texnik va strategik parametrlari tahlil qilindi.
Shu oyda prezident yirik atom elektr stansiyasini joylashtirishning texnik-iqtisodiy jihatlari va uni qurish rejalarini ko‘rib chiqdi.
28-aprel kuni Shavkat Mirziyoyev INNOPROM. Markaziy Osiyo xalqaro sanoat ko‘rgazmasi doirasida Rosatom bosh direktori Aleksey Lixachev bilan uchrashuv o‘tkazdi. Unda tinch atom sohasidagi hamkorlik faol rivojlanayotgani qayd etildi.
“Agar emas, balki qachonki O‘zbekiston rahbariyati katta AES mavzusiga qaytganida, bizda allaqachon takliflar tayyor bo‘ladi — nafaqat ushbu bo‘lajak obyektlarning ko‘rinishi bo‘yicha, balki O‘zbekistonda mahalliy ishlab chiqaruvchilar tomonidan mahalliylashtirish bilan bog‘liq moliyaviy va tashkiliy masalalar bo‘yicha ham, katta hajmdagi ishlar bo‘yicha ham”, — dedi Lixachev.
Avvalroq Spot O‘zbekiston, Xitoy va Markaziy Osiyo davlatlari elektr energiyasini o‘zaro yetkazib berish masalasini muhokama qilayotgani haqida yozgandi.
