Har qanday biznes loyihalar va turli brendlarning o‘z tarixi bor. Bugungi kungacha bosib o‘tilgan yo‘l, loyihadagi keskin burilishlar hamda muvaffaqiyatli qadamlar ko‘pchilik uchun qiziq bo‘lishi tabiiy.
“Spot” “Biznes tarixi” sahifasini davom etadi. Bu gal ishlab chiqarishda o‘z o‘rniga va mavqeiga ega bo‘lgan “Gucci” brendining yaratilish tarixiga nazar tashlaymiz.
Maqolada kompaniyaning bugungi kungacha qanday shakllangani hamda uning kengayish jarayonlari haqida so‘z boradi. Bundan tashqari, barcha uchun tanish bo‘lib ulgurgan kompaniya logotipining yaratilish tarixi ham sizni befarq qoldirmaydi.
Guccio Gucci — brend asoschisi
“Gucci” hikoyasi Guccio Gucci tarixi bilan chambarchas bog‘liq. U 1881-yilda Florensiyada italiyalik oddiy hunarmand oilasida dunyoga kelgan. Bo‘lajak modelyer-dizaynerning otasi xonimlarning elita shlyapalarini ishlab chiqarish va sotish bilan shug‘ullangan, bu Guccioga bolaligidanoq materiallarni qayta ishlashning turli texnikalari va texnologiyalari bilan tanishish, tikuvchilik mahoratining sirlarini o‘rganish imkonini bergan.
23 yoshida o‘z biznesini boshlashga qaror qiladi. Shunday qilib, 1904-yilda Florensiyada ot jabduqlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashgan ustaxona paydo bo‘ldi va unga “Gucci uyi” qilib nom berildi. Biroq, yosh Guccio ko‘p o‘tmay biznesni iziga tushirolmadi va qarzlari ko‘payib, do‘konni yopishga majbur bo‘ldi.
Doimo kelib chiqadigan kelishmovchiliklar va otasi bilan to‘qnashuvlar unga oilaviy ustaxonaga qaytishga imkon bermaydi va yana bir katta janjaldan keyin kichik Gucci o‘z vatani Italiyani tark etib, Londonga ko‘chib o‘tadi.
Ammo, Angliya ham qiziquvchan italiyalikni iliq kutib olmaydi: Guccio Gucci egallagan yagona ish bu hashamatli “Savoy” mehmonxonasida yuk tashuvchi lavozimi bo‘ladi. Biroq, barcha qiyinchiliklariga qaramay, aynan Buyuk Britaniyada u nafaqat Italiyani, balki butun dunyoni zabt etgan o‘zining moda uyini yaratishga moyillikni uyg‘otdi.
Foto: Wikipedia
Mehmonxona mehmonlarini kuzatib, boy odamlarning turli xil xususiyatlarini, ularning istaklari, ehtiyojlari, odatlarini sezadi. Bularning barchasi boshida yuqori sifatli sumkalar va valizalar ishlab chiqaradigan o‘z kompaniyasini yaratish g‘oyasini keltirib chiqaradi.
To‘liq tabiiy va yuqori sifatli materiallardan tayyorlangan “Gucci"ning ot sporti jihozlari tezda ushbu musobaqa kiyimlarini tanlagan chavandozlarning mehr-muhabbatiga sazovor bo‘ldi. Bu mahsulotlarni ishlab chiqarish tufayli tovar mish-mishlari asta-sekin butun Yevropaga tarqala boshlaydi.
O‘tgan asrning 20-yillari o‘rtalaridan boshlab Gucchioning voyaga yetayotgan o‘g‘illari oilaviy biznesga qo‘shila boshladi va birinchi farzandi Aldo kompaniyaning taqdiri bilan qiziqdi. Aynan u 1933-yilda moda uyining noyob korporativ logotipini ixtiro qilgan, bu G va G harflari — Guccio Guccining bosh harflaridan olingan.
1937-yilga kelib, havaskor oilaviy do‘kon-ustaxonasi asta-sekin kichik fabrika miqyosiga qadar kengayib bordi, bu esa sumkalar va qo‘lqoplarni ommaviy ishlab chiqarishni tashkil etishga imkon berdi. “Gucci” shu qadar yaxshi ishlaydiki, 1938-yilda Rimdagi eng taniqli va qadimgi ko‘chalardan biri “Via dei Kondotti"da brendning birinchi imzo butikining tantanali ochilish marosimi bo‘ldi.
Keyin Italiyaning turli shaharlarida savdo shoxobchalari ommaviy ravishda paydo bo‘la boshladi va 1953-yilda AQSHda “Gucci” rasmiy do‘koni ochildi. Shunday qilib, yosh italiyalik kompaniya butun dunyoga tanilgan.
Brendning yangi tarixi
1953-yilda kompaniya asoschisi Guccio Gucci vafot etdi va brendning kelajakdagi taqdiri uchun javobgarlik uning o‘g‘illari Aldo va Rodolfoning yelkasiga tushdi. Otasining vasiyatiga ko‘ra, ularning har biri kompaniyaning 50% aksiyalarini va imzolash huquqini oladi.
Aldo tez orada oilaviy biznesni yanada kengaytirish maqsadida Qo‘shma Shtatlarga ko‘chib o‘tishga qaror qiladi, Rodolfo esa uyda qoladi va mahalliy ishlab chiqarish va tovarlarni sotishni nazorat qilishni davom ettiradi.
Italiyadan ketgandan so‘ng,1950-yillarda Aldo AQSH, Fransiya va Angliya kabi mamlakatlarda tarqalgan “Gucci” yangi do‘konlari tarmog‘ini ochdi. O‘n yildan so‘ng, yosh italiyalikning sa’y-harakatlari tufayli brendning chakana savdo do‘konlari Xitoy va Yaponiyada paydo bo‘la boshladi.
Foto: Gucci
O‘tgan asrning 50−70 yillari moda uyi uchun juda muhim bo‘lgan, chunki bu davrda “Gucci” uslubining xususiyatlari yaratilgan edi.
Shunday qilib, 1947-yilda afsonaviy bambuk tutqichli sumka yaratildi, keyinchalik “Gucci” imzosidagi chiziqli brendning birinchi tasvirlari paydo bo‘ldi.
O‘tgan asrning 60-yillarida kompaniya tarixida birinchi to‘liq ayollar kiyimlari va parfyumeriya liniyalari ishlab chiqarila boshlandi, keyin Milan moda haftaligida ommaga birinchi marta metall elementlardan foydalanilgan mashhur mokasin (oyoq kiyim turi)lar namoyish etildi.
1972-yilda Aldo kompaniya uchun Amerikaning yirik “American Motors” bilan foydali shartnoma imzoladi. Shartnomaga binoan brend dizaynerlari va modelyerlari Hornet uchun noyob konfiguratsiyalarni ishlab chiqishlari kerak edi. “Gucci” asta-sekin dunyoga mashhur moda uyiga aylanib bordi, uning muxlislari o‘sha davrning asosiy yulduzlari va taniqli shaxslari Greys Kelli, Odri Xepbyorn, Elizabet Teylor va boshqalar edi.
Guccio Guccining yana bir o‘g‘li Rodolfoning susayib borayotgan e’tiboridan kelib chiqqan holda deyarli barcha hokimiyat Aldo va uning oila a’zolari qo‘lida to‘plangan, Rodolfoning o‘zi esa atigi 20% ulushga egalik qiladi.
Gucci taqdiridagi inqiroz davri
1970-yillarning oxiri brend uchun uzoq davom etadigan inqiroz davri boshlanishi hisoblanadi. Bu o‘sha paytda yorliq egalari — Paolo va Rodolfo tomonidan qabul qilingan bir qator strategik va tijorat noto‘g‘ri qarorlar natijasidir.
Oilaviy janjal va nizolar vaziyatni yanada murakkablashtirdi. Shunday qilib, 1979-yilda Paolo va Aldo “Gucci Parfums"ni qo‘llab-quvvatlash maqsadida yangi yo‘nalishni — “Gucci” aksessuarlar to‘plamini ishga tushirdi.
Taklif qilinayotgan tovarlar qolgan mahsulotlariga nisbatan arzonligi bilan ajralib turardi.Juda tez sur’atda “Gucci' aksessuarlari hashamat va inoyat ramzidan deyarli har bir ikkinchi shaxsga tegishli bo‘lgan kichik arzon taqinchoqlarga aylanadi.
“Gucci"ning ahvoli faqat 1990-yillarning oxiri va 2000-yillarning boshlarida, yosh dizayner Tom Ford firma tarkibiga kirgandan so‘ng yaxshilana boshladi. Aynan u o‘zining soddaligi bilan ajralib turadigan, ammo ayni paytda nafisligi bilan boshqalardan farq qiladigan turadigan noyob to‘plamlarni yaratib, kompaniyaning uyg‘onish davrini belgilaydi.
“Gucci"ning qayta tiklanishi
2003-yilda kompaniya mo‘jizaviy ravishda bankrotlik xavfidan xalos bo‘ldi. Tom Fordning moda uyi bilan hamkorlikda dizaynerning so‘nggi to‘plamini namoyish etgan yakuniy namoyishi “Gucci"ga o‘zining avvalgi shon-sharafini tiklashga imkon berdi.
Taqdim etilgan kiyimlar yorliq uchun g‘ayrioddiy bo‘lgan to‘qimalarning oddiyligi, shuningdek, tafsilotlarda minimalizm bilan ajralib turardi. To‘plamni namoyish etayotgan modellar oddiy uslub va siluetning qat’iy liboslarida kiyinishgan va moda sanoatining yulduzlaridan ko‘ra ko‘proq jim kino aktrisalariga o‘xshagan.
Shuningdek, kompaniya Tom Fordning brendning kreativ direktori lavozimidan ketishi haqidagi shov-shuvli yangiliklardan foyda ko‘rdi. Ushbu e’lon Milanda o‘tgan Moda haftaligidan bir necha kun o‘tgach e’lon qilindi va bu kompaniya uchun katta savdolar yaratdi.
Foto: Pinterest
Ford “Gucci” guruhini tark etgandan so‘ng, kompaniya direktorlar kengashi sobiq ijodiy direktor ostida ishlagan dizaynerlar Alessandra Fakkinetti va Frida Jannini bilan shartnomani uzaytirishga qaror qildi.
2006-yilda o‘sha paytda ayollar liniyasining kreativ direktori bo‘lgan Fakkinetti boy va jonli ranglar sxemasi, g‘ayrioddiy va jasur nashrlari bilan ajralib turadigan yangi “Bahor-yoz 2006” to‘plamini ishlab chiqdi. Ushbu kolleksiya Ford ketganidan keyin tanqidchilar va iste’molchilar tomonidan yuqori baholangan birinchi to‘plam bo‘lib, yetakchi moda jurnallarining e’tiroflariga sazovor bo‘ldi.
“Gucci” bugungi kunda
Bugungi kunga qadar brendning eng so‘nggi to‘plami — 2017-yilning kuz-qish mavsumida taqdim etildi. Uning taqdimoti so‘nggi Milan moda haftaligida bo‘lib o‘tdi. Ayollar kiyimlari liniyasining yaratuvchisi Frida Janni o‘rniga rejissyor va mafkuraviy ilhom beruvchi lavozimini egallagan yosh ijodiy dizayner Alessandro Mikele edi.
Ranglar va materiallarning “g‘alayoni” kuz-qish ko‘rgazmasining kiyimlari uchun odatiy holdir. Shkafning atributlarini yaratish uchun turli xil matolar va to‘qimalardan foydalanilgan, kichik detallarga katta e’tibor berilgan: tugmalar, yoqalar, zanjirlar va boshqalar. To‘qimalar to‘plamning asosiy leytmotividir.
Taqdim etilgan tasvirlarda biron bir uslubiy g‘oyani izlash qiyin. Yangi to‘plamning deyarli barcha buyumlarida yorqin va jozibali dasturlar, yamoqlar yoki qimmatbaho toshlardan naqshlar bor edi.
Poyabzalga kelsak, deyarli barcha modellar tovonga kiritilgan tabiiy marvarid kabi qiziqarli detallar bilan ajralib turardi. An’anaga ko‘ra, klassik lofer va mokasin (oyoq kiyim turlari)larning bir nechta yangi versiyalari namoyish etildi, stiletto yoki qalin poshnali baland etiklar shouning mutlaqo ochilish qismiga aylandi.
