2024-yilning 1-iyulidan O‘zbekistonda barcha to‘lov tashkilotlari aksiyadorlik jamiyati (AJ) shaklida faoliyat yuritish bilan birga fintex kompaniyalar o‘z hisobotini e’lon qilish majburiyatini oldi.

Bu yil kompaniyalar ilk bor o‘zlarining moliyaviy ma’lumotlarini e’lon qilishni boshladi. “Spot” O‘zbekiston to‘lov tashkilotlari va xizmatlarining uchinchi chorakdagi hisoboti bilan tanishdi. Unga ko‘ra, moliyaviy hisobotni taqdim etgan fintex-kompaniyalarining yarmidan ko‘pi zarar ko‘rgan.

Eng serdaromad to‘lov tashkiloti yettita bo‘ldi:

  1. “Uzum Nasiya” — 238,1 mlrd so‘m;
  2. “Paynet”— 208,4 mlrd so‘m;
  3. “Payme” — 186,9 mlrd so‘m;
  4. “Click” — 179,2 mlrd so‘m;
  5. “MyUzcard” (Plum) — 78,1 mlrd so‘m;
  6. “IT Unisoft Group” — 56 mlrd so‘m;
  7. “Alif Mobi” — 42,4 mlrd so‘m.

O‘z navbatida, to‘qqiz oy davomida “Uzcard” to‘lov tizimi operatori 660,4 mlrd so‘m, “Humo” esa 119,2 mlrd so‘m daromad oldi.

Beshta kompaniya 10 mlrd so‘mgacha foyda ko‘rdi:

  1. “ATTO” — 9 mlrd so‘m;
  2. “Multicard Payment” — 7,9 mlrd so‘m;
  3. “Tezpay” — 2,6 mlrd so‘m;
  4. “Devhub” — 1,49 mlrd so‘m;
  5. “Humans Pay” — 1,44 mlrd so‘m;
  6. “Pay-Way” — 1,3 mlrd so‘m.

Bundan tashqari, bir vaqtning o‘zida 14ta fintex kompaniyalari zarar ko‘rdi:

  1. “Sello” — 23,8 mlrd so‘m;
  2. “OSON” — 11,9 mlrd so‘m;
  3. “A-Pay” — 5,1 mlrd so‘m;
  4. “Freedom Pay” — 4 mlrd so‘m;
  5. “Global Pay” — 2,4 mlrd so‘m;
  6. “Quick Pay” — 1,3 mlrd so‘m;
  7. “Beelab” — 1,2 mlrd so‘m;
  8. “Zplat” — 1 mlrd so‘m;
  9. “Xonsaroy Payments” — 969,6 mln so‘m;
  10. “Yuz Pay” — 870,5 mln so‘m;
  11. “ATMOS” — 644,9 mln so‘m;
  12. “Dpay” — 430,2 mln so‘m;
  13. “CS Express Pay” — 195,3 mln so‘m;
  14. “Smart marketplace”— 170,2 mln so‘m.

To‘lov tashkilotlari reestriga 43ta kompaniya kiritilgan, biroq material e’lon qilingan paytda faqat 27ta subyektning hisoboti mavjud edi.

"Spot.uz"da reklama

Moliyaviy hisobotlarini e’lon qilmagan fintex kompaniyalari ro‘yxatiga “Tezpay”, “Nationalpay”, “Marta”, “Iwon”, “Paylov”, “Limon Pay”, “Parapay” va boshqa to‘lov tashkilotlari kiradi.

Bu holat boshqa to‘lov xizmatlari “AJ"ning yangi tashkiliy shakliga o‘tmaganligi va “MChJ” bo‘lib qolayotganligi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. 1-iyuldan qayta tashkil etish talabi kuchga kirdi va Markaziy bank yangi talablarga javob bermaydigan kompaniyalarni litsenziyadan mahrum qila boshladi.

Joriy yil davomida regulyator 7−8ta to‘lov tashkilotini litsenziyadan mahrum qildi: may oyida “Payment Aggregation Systems”, “Yurt Pay”, “Instant Payment Solutions”, “Source To Pay” va “TAPP Payment”, iyul oyida esa “UzPost"ning “sho‘ba korxonasi”, “Payment System Platform” va “Qulay Pul” to‘lov tizimi litsenziyadan mahrum qilingan.

Bundan tashqari, oktyabr oyida Markaziy bank “Humans” “sho‘ba korxonasi” — “Maroqand” (Humans Pay) ning qimor o‘yinlari bilan bog‘liq tranzaksiyalarni qabul qilish va amalga oshirish bo‘yicha faoliyatini olti oyga chekladi. Regulyator rahbari Mamarizo Nurmuratovning aniqlik kiritishicha, xizmat “fuqarolarning mablag‘larini bukmekerlik idoralariga o‘tkazish” bilan shug‘ullangan.

Avvalroq, “Spot” “Apple Pay” va “Google Pay"ga mahalliy xizmatlar bilan integratsiya qilish topshirilgani haqida yozgan edi.