O‘zbekistondagi kompaniyalarning deyarli yarmi xodimlarni topishda qiyinchiliklarga duch kelmoqda, yana shunchasi mehnat bozorida kadrlar yetishmovchiligiga duch kelmoqda. Bu haqda Empatia va Profi Training so‘rovnomasi hisobotida aytiladi.
Fevral-iyun oylarida o‘tkazilgan tadqiqotda 53 ta kompaniya vakillari ishtirok etdi. Ularning 42%ini 200 va undan ortiq xodimga ega yirik firmalar tashkil etadi, tarmoqlar bo‘yicha esa sanoat (30%), konsalting (19%) va IT (15%) ustunlik qiladi.
Xodimlarni boshqarish bilan bog‘liq eng dolzarb masala mutaxassislar tanqisligi bo‘ldi — so‘rovda qatnashganlarning 45%i bundan shikoyat qilgan. Yana 36%i ortiqcha kutishlarni, 30%i esa kadrlarni saqlab qolish bilan bog‘liq qiyinchiliklarni qayd etgan.
Ko‘pincha bizneslar sotuvchilar va yuqori darajadagi menejerlarni topishda qiyinchiliklarga duch keladi — mos ravishda 28% va 25%. 17% marketing mutaxassislari va moliyachilarni, yana 13% IT-mutaxassislarini izlaydi. Taqqoslash uchun, kompaniyalarning atigi 2%i yuristlarni tanlashda muammolarga duch kelmoqda.
Kompaniyalarning 40% dan ortig‘i kengaytirish maqsadida yangi xodimlarni, yana 21%i esa mavjud xodimlarni almashtirish uchun faol ravishda ishchi kuchi qidirmoqda. 13% kompaniyalar xodimlar sonini qisqartirishni rejalashtirmoqda, buning asosiy sabablari sifatida jarayonlarni optimallashtirish, past sotuvlar va investitsiyalarning to‘xtatilishi ko‘rsatilmoqda.
So‘rovda qatnashgan har uchinchi firma ish haqini 10−15% ga oshirishni rejalashtirmoqda, yana 8%i uni yanada yuqori — 16−20 foizga oshirish niyatida. Shu bilan birga, kompaniyalarning 32%i xodimlarning ish haqini o‘zgartirishni rejalashtirmayapti.
HR-budjetni taqsimlash yo‘nalishlaridan asosiy o‘rinni o‘qitish egallaydi. Buni kompaniyalarning 47%i bu maqsadda xarajatlarni oshirishga tayyorligi tasdiqlaydi. Bundan tashqari, kompaniyalarning 32%i xodimlarni rag‘batlantirish uchun mukofot pullarini ko‘paytirmoqchi, 30%i esa korporativ tadbirlar va jamoa tuzish mashg‘ulotlariga ajratiladigan mablag‘larni oshirishni rejalashtirmoqda.
Shuningdek, so‘rovda ishtirok etganlarning 45%i xodimlarning malaka oshirishga bo‘lgan istaksizligini asosiy muammo sifatida ko‘rsatgan. Yana 25%i o‘qishni ish jadvali bilan muvofiqlashtirish qiyinligini ta’kidlagan, undan sal kamroq respondentlar esa xodimning o‘qishdan so‘ng ishdan ketish xavfini qayd etgan.
Ko‘plab kompaniyalar xodimlar uchun individual karyera yo‘nalishlarini, shuningdek, ishga qabul qilish va o‘qitish jarayonida o‘yin elementlarini joriy etishni rejalashtirmoqda. Mualliflar ta’kidlashicha, bu moslashuvchan karyeraga qiziqish va o‘yin mexanizmlari orqali motivatsiya berish tendensiyasini ko‘rsatadi.
Kompaniyalarning uchdan bir qismi bonuslar va kompensatsiyalarni xodimlarning shaxsiy ehtiyojlariga moslashtirmoqda, yana shunchasi bu amaliyotni joriy etishni rejalashtirmoqda.
Boshqa tomondan, kompaniyalarning 30% ga yaqini xodimlarning jalb etilganligini oshirish bo‘yicha amaliyotlarni joriy etishni rejalashtirmayapti.
HR-brendni rivojlantirishning eng ommalashgan usuli raqamli platformalardan foydalanish bo‘ldi: kompaniyalarning deyarli yarmi korporativ ijtimoiy tarmoqlar, bloglar yoki kanallarni yuritmoqda.
To‘rtdan bir qismi har yili jamoa tuzish va korporativ tadbirlarni o‘tkazmoqda, 21%i esa davr yakunlarini sarhisob qilish uchun muntazam yig‘ilishlar uyushtirmoqda. 13%i so‘rovlar va tadqiqotlar o‘tkazmoqda.
Kompaniyaning HR-brendini rivojlantirish uchun asosiy to‘siqlar cheklangan moliyaviy va inson resurslari (har biri 11% dan) hisoblanmoqda. Bundan tashqari, 6% hollarda tadbirlarni rahbariyat bilan kelishishda muammolar kuzatilgan.
Avvalroq Spot Markaziy bank O‘zbekiston mehnat bozorida nomutanosiblik kuchayib borayotganini qayd etayotgani haqida yozgandi.
