O‘zbekistonda pulli yo‘llardan foydalanish tariflarini hukumat belgilaydi. Bu haqda Transport vazirligi huzuridagi Avtomobil yo‘llari qo‘mitasining bosh huquqshunosi Hasan Umarov Qonunchilik palatasining YouTube kanaliga bergan intervyusida maʼlum qildi.
Qonun loyihasiga ko‘ra, Vazirlar Mahkamasi pulli yo‘llardan foydalanish uchun narx belgilash metodikasini tasdiqlaydi, Transport vazirligi esa eng yuqori tarif stavkalarini belgilab beradi. Investor ushbu stavka doirasida to‘lov miqdorini mustaqil belgilash huquqiga ega bo‘ladi.
Avtomobil yo‘llari qo‘mitasi vakilining aniqlik kiritishicha, hukumat metodikasida tabaqalashtirilgan tariflar nazarda tutilgan — ham trassa bo‘ylab to‘liq yurish uchun, ham bosib o‘tilgan har bir kilometr uchun. Vazirlar Mahkamasi hujjatni avtomobil yo‘llari to‘g‘risidagi qonunning yangi tahriri kuchga kirgandan so‘ng tasdiqlaydi.
“Agar siz 100−200 km masofaga [oddiy yo‘llar bo‘ylab] yursangiz, yo‘lda ko‘plab radarlarga duch kelasiz. Tezlikni oshirishning har bir holati uchun 200 ming so‘m to‘lashga to‘g‘ri keladi (bu yerda 50% chegirmani hisobga olgan holda tezlikni 20 km/soatgacha oshirish nazarda tutilmoqda — Spot izohi). Xuddi shu 200 km masofani pulli yo‘ldan bosib o‘tish esa, dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, 100 ming so‘mga tushadi”, — dedi Hasan Umarov.
Uning so‘zlariga ko‘ra, pulli yo‘llar fuqarolarga tezlik cheklovini buzish haqida o‘ylamasdan, manzilga tezroq yetib olish imkonini beradi. Natijada umumfoydalanishdagi yo‘llardagi tirbandlik ham kamayadi, deya qo‘shimcha qildi u.
23-sentabr kuni Qonunchilik palatasi yangi tahrirdagi “Avtomobil yo‘llari to‘g‘risida"gi qonun loyihasini asosiy va yakuniy o‘qishlarda qabul qildi. Ushbu hujjat yo‘l xo‘jaligi sohasiga yangi mexanizmlar va meʼyorlarni joriy etish bilan birga, O‘zbekistonda pulli avtomobil yo‘llari tarmog‘ini barpo etish uchun huquqiy asos yaratadi.
Pulli yo‘llar
O‘zbekistonda pullik yo‘llar masalasi 2018-yildan beri muhokama qilinmoqda. O‘sha paytda Germaniyaning GP Günter Papenburg kompaniyasi birinchi pulli harakatli yo‘l loyihasini ishlab chiqishga jalb etilgan edi. Spot ushbu mavzu bo‘yicha voqealar xronikasini eʼlon qilgandi.
2019-yil fevralida Avtomobil yo‘llari qo‘mitasi (O‘zavtoyo‘l) “Pulli avtomobil yo‘llari to‘g‘risida"gi qonun loyihasini ishlab chiqdi. Unda yo‘l haqi miqdorini belgilash mexanizmlari va to‘lovni undirish usullari ko‘rsatilgan edi. Hujjat jamoatchilik muhokamasiga qo‘yildi, biroq qabul qilinmadi.
2024-yil qishida pulli avtomagistrallarni tartibga soluvchi alohida qonun qabul qilinishi rejalashtirilayotgani haqida yana gap ketdi. Strategik islohotlar agentligi direktori Bahodir Rahmatov mazkur hujjat pulli yo‘llarni qurish va ulardan foydalanish uchun huquqiy asos yaratishini, shuningdek, to‘lov va uning taqsimlanishini tartibga solishni belgilab berishini taʼkidladi.
So‘nggi yillarda Toshkent-Samarqand va Toshkent-Andijon yo‘nalishlari bo‘yicha ikkita pulli yo‘l loyihasi muhokama qilinmoqda. Ikkinchisining qiymati bir necha bor qayta ko‘rib chiqildi: 2022-yil bahorida qurilish $2,83 mlrdga, 2024-yilda esa $4,65 mlrdga baholandi. Poytaxtdan Samarqandgacha bo‘lgan yo‘l esa $1,4 mlrdga baholangan edi.
Transport vazirligi joriy yilning yanvarida Toshkent — Andijon yo‘li loyihasining birinchi bosqichini amalga oshirish bo‘yicha tender eʼlon qildi. Unga Toshkent — Angren — Qamchiq dovoni qismini loyihalashtirish, qurish, moliyalashtirish va xizmat ko‘rsatish kiradi. Arizalar qabul qilish muddati ikki marta uzaytirildi.
Mart oyida prezidentga Toshkent — Samarqand avtomobil yo‘lining texnik-iqtisodiy asoslarini yaratish bo‘yicha ishlar yakunlangani haqida maʼlumot berildi. Uzunligi taxminan 300 kilometr bo‘lgan magistral yo‘l safar vaqtini uch soatgacha qisqartiradi va mavjud yo‘lga tushadigan yukni kamaytiradi.
Spot, avvalroq, Toshkentda BRT tipidagi tezkor avtobus yo‘nalishi ochilgani haqida yozgandi.
