Soʻnggi besh yil ichida avtomobilsozlik eksportida Oʻzbekiston kamroq avtomobil sotib, koʻproq pul ishlamoqda.
Avval bu qanday boʻlgan
Uzoq yillar davomida Oʻzbekistondan chiqarilgan avtomobillar asosiy eksport bozorlarida eng arzon mashinalar boʻlgan. 2018-yil yozida Spark va Nexia Rossiyadagi eng arzon xorijiy avtomobillar deb tan olindi va ularning narxi mos ravishda $6900 va $7100 ni tashkil etgan. Shu bilan birga, Oʻzbekistonda esa ushbu modellar bir necha ming dollarga qimmatroq boʻlgan.
Oʻsha yilning iyun oyida Prezident Shavkat Mirziyoyev avtosanoatni tanqid qildi. Xususan, boshqaruvning barcha darajalaridagi tizim korrupsiya, poraxoʻrlik, qarindosh-urugʻchilik botqogʻiga botganligi va bir necha yillardan buyon avtomobillar chet elda oʻz narxidan past narxlarda sotilayotganligi taʼkidlandi.
Avgust oyida chet elda avtomobillar savdosi toʻxtatildi. Xuddi shu oyning oxirida ichki bozorda avtomobillar savdosi tiklandi. Noyabr oyida eksportlar tiklandi. Qozogʻistonda Nexia va Ravon deyarli $5 mingga koʻtarildi.
Oʻshandan beri UzAuto Motors avtomobillari chet elda arzonlashishni toʻxtatdi. Masalan, hozirda Qozogʻistondagi Cobalt narxi konfiguratsiyasiga qarab 4,7 milliondan 5 million tangagacha turadi. Bu soʻmda 113 milliondan 120 milliongachani tashkil etadi, mos ravishda Oʻzbekistonda model narxi 97 milliondan 116 million soʻmdan sotiladi.
Savdolarda qanday oʻzgarishlar
2018-yildan boshlab eksport ham, tushum ham asta-sekin oʻsib bormoqda. Agar 2016-yilda Oʻzbekiston chet elda mashinasini oʻrtacha $5 132 ga sotgan boʻlsa, 2020-yilda narxlar $9201 ga yetdi:
| Yil | Qancha sotilgan (dona) | Qancha foyda keltirdi (mln $ da) | Bitta mashina narxi (o'rtacha, $) |
| 2016 | 7 677 | 39,4 | 5 132 |
| 2017 | 26 849 | 130,1 | 4 845 |
| 2018 | 4 827 | 29,3 | 6 070 |
| 2019 | 14 732 | 121,5 | 8 247 |
| 2020 | 18 552 | 170,7 | 9 201 |
Oʻsish nafaqat narxlarning oʻzgarganligi bilan bogʻliq, balki ushbu yillar davomida modellar ham oʻzgarib borgan. Soʻnggi yillarda, asosan, Cobalt eksport qilinmoqda.
Sotish geografiya ham oʻzgardi, ilgari asosiy maydon Rossiya boʻlgan boʻlsa, hozirda bu ulushning deyarli 90% qismi Qozogʻistonga toʻgʻri keladi. Qoʻshni respublikada Chevrolet Hyundai bilan, Cobalt esa Accent bilan raqobatlashadi. Bu yil brendning savdosi 4697% ga oʻsdi.
