“Toshkent” fond birjasi boshqaruvi raisi Georgiy Paresishvili so‘nggi yillarda O‘zbekiston fond bozoridagi muammolar haqida so‘zlab berdi, deya xabar berdi “Spot” muxbiri.
O‘zbekiston kapital bozoriga bag‘ishlangan “Cbonds” xalqaro konferensiyasida Paresishvili mahalliy fond bozorini jadallashtirish mavzusida ma’ruza qildi. U fond bozoridagi eng katta muammolardan biri sifatida parchalanishni keltirdi.
Masalan, uyushmagan bozor ulushi o‘tgan yili uyushgan qismining 24%iga nisbatan 76%ni tashkil etdi. Paresishviliga ko‘ra, eng zaif investorlar uyushmagan bozorda, shuning uchun uni tashkil etishga harakat qilish kerak.
2022-yilda tuzilgan bitimlar hajmi $426 mlnni tashkil etdi, bu esa o‘tgan yilga nisbatan 6 barobar ko‘p. Biroq bunga “Ohangaransement” va “Kapitalbank” bilan tuzilgan bitimlar tufayli erishildi.
Joriy yilning sakkiz oyi natijalariga ko‘ra, tranzaksiyalar hajmi $200 mlndan pastligicha qolmoqda va Paresishvili o‘tgan yilgi ko‘rsatkichlarga erishib bo‘lmaydi, deb ta’kidladi. Shu bilan birga, u bitimlar sonining 2,5 barobardan ko‘proq oshganiga e’tibor qaratdi.
Birjadagi faollikning keskin o‘sishi O‘zbekiston fuqarolari uchun bozorga kirish chegarasini pasaytirgan Jett.uz ilovasining ishga tushirilishi bilan bog‘liq.
O‘tgan yili o‘rtacha bitimlar soni qariyb uch barobarga oshib, 1280tani, joriy yilning yanvar-avgust oylarida esa 2000tani tashkil etdi.
Yil boshidan buyon fond bozori kapitallashuvi $11 mlrddan oshdi, bu yalpi ichki mahsulotning deyarli 14%iga teng. Biroq, ochiq sotiladigan aksiyalarning bozor kapitallashuvi atigi $338,7 mlnni tashkil etadi, bu yalpi ichki mahsulotning 0,4%idan sal ko‘proqqa to‘g‘ri keladi.
“Bozorimizning muhim muammolaridan biri shundaki, erkin sotiladigan (birjada erkin sotiladigan aksiyalar — „Spot“ eslatmasi) mavjud emas, kam sonli aksiyalar sotiladi”, — dedi Paresishvili.
Qolaversa, bozor kapitallashuvi bo‘yicha O‘zbekiston Qozog‘iston, Bolgariya, Turkiya va Rossiyadan bir necha pog‘ona past.
